Người thầy đầu tiên - Ai-tơ-ma-tốp (KNTT) bao hàm tóm tắt câu chữ chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, cực hiếm nội dung, giá chỉ trị thẩm mỹ và nghệ thuật cùng thực trạng sáng tác, ra đời của cống phẩm và tè sử, quan tiền điểm cùng với sự nghiệp sáng tác phong thái nghệ thuật giúp các em học tốt môn văn 7
Tác giả
1. Tiểu sử
- Ai-tơ-ma-tốp (1928 – 2008) là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, một nước cộng hoà ờ vùng Trung Á, ở trong Liên Xô trước đây
- chuyển động văn học của Ai-ma-tốp bắt đầu từ năm 1952, khi ông là sv Trường Đại học nông nghiệp Cư-rơ-gư-xtan. Từ năm 1956 mang đến năm 1958 ông học tập Trường viết văn M. Goóc-ki ở Mát-xcơ-va. Sau khi xuất sắc nghiệp (1959), Ai-tơ-ma-tốp làm phóng viên báo chí báo sự thật thường trú tại Cư-rơ-gư-xtan.
Bạn đang xem: Tác phẩm người thầy đầu tiên
- Tác phẩm thứ nhất khiến Ai-tơ-ma-tốp khét tiếng là tập truyện Núi đồi với thảo nguyên (được khuyến mãi ngay giải thưởng Lê-nin về văn học tập năm 1963).
2. Sự nghiệp văn học
- Tác phẩm của Ai-tơ-ma-tốp chủ yếu viết về cuộc sống khắc nghiệt mà cũng rất giàu chất thơ ở quê hương ông. Lối viết của Ai-tơ-ma-tốp cô động, hàm súc, có nhiều cách tân độc đáo vào nghệ thuật kể chuyện.
- các tác phẩm của ông từ khóa lâu đã rất quen thuộc với chúng ta đọc vn như Cây phong non quấn khăn đỏ (1961), Người thầy đầu tiên (1962), Con tàu trắng (1970), Và một ngày dài hơn thế kỉ (1980),... Xem thêm: Duy Mạnh Đánh Quỳnh Anh Đích Thân Lên Tiếng Trước Tin Đồn Bị Duy Mạnh Đánh Đập
Sơ đồ tứ duy về nhà văn Ai-tơ-ma-tốp:
Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
- Sáng tác năm 1962
- Bối cảnh: truyện lấy bối cảnh cuộc sống ở một vùng quê miền núi còn rất lạc hậu ở Cư-rơ-gư-dơ-xtan vào những năm đầu thế kỉ XX
b. Tóm tắt
Truyện kể về nhân vật chính là An-tư-nai, một cô bé mồ côi, phải sống với gia đình chú thím, bị đối xử tàn nhẫn,... Thầy Đuy-sen đã kiên trì dạy An-tư-nai học chữ; hết lòng bảo vệ và giúp An-tư-nai có cơ hội lên thành phố tiếp tục việc học hành. An-tư-nai rất yêu thương quý thầy Đuy-sen nhưng vày hoàn cảnh, thầy trò phải xa cách rồi bặt tin nhau. Mấy chục năm sau, An-tư-nai đã là một viện sĩ, trở về thăm làng và gặp lại người thầy đầu tiên của mình vào một tình huống rất éo le. Bà đã viết thư nhờ người họa sĩ đồng mùi hương kể lại câu chuyện về thầy Đuy-sen như một hành động chuộc lỗi.
c. Bố cục: 4 phần
- Phần 1 (từ “Mùa thu năm ngoái” … “kể hết chuyện này”): Lời kể của người họa sĩ về bức thư của An-tư-nai
- Phần 2 (tiếp theo đến “rảo bước về làng”): Lần gặp mặt mặt đầu tiên của thầy Đuy-sen và An-tư-nai
- Phần 3 (tiếp theo đến “nghe thầy Đuy-sen giảng bài”): Hình ảnh thầy Đuy-sen trong kí ức của An-tư-nai
- Phần 4 (còn lại): Những trăn trở trong tâm địa người họa sỹ khi nghĩ về thầy Đuy-sen cùng An-tư-nai
d. Thể loại: truyện ngắn
e. Phương thức biểu đạt: tự sự
2. Giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
- Tác phẩm mang lại người đọc cảm nhận được niềm tin vào cuộc sống, đó là câu chuyện không chỉ của người thầy mà còn của người phụ vương có tấm lòng cao cả.
- Người thầy đầu tiên đã thành công khắc họa cần một câu chuyện tuyệt đẹp về tình thầy trog cũng như phản ánh được chế độ phong kiến lạc hậu với những quan tiền niệm sai trái, không kém phần nặng nề.
Nguyễn Ngọc Bằng, Cao Xuân Hạo, tình nhân Xuân Tiến dịch (Trích trường đoản cú tuyển tập Núi đồi cùng thảo nguyên - NXB Sự Thật)
TTO - người thầy trước tiên là trong những tác phẩm lừng danh nhất của đại văn hào Aitmatov. Thành tích này đang được gửi vào đào tạo và huấn luyện ở những nước trên thế giới trong đó gồm Việt Nam.
| Jrlh R.jpg" alt="*">Phóng to |
Nhà văn Chingiz Aitmatov |
Đại văn hào Aitmatov đã ra đi
TTO mời bạn đọc cùng trải nghiệm lại thành phầm có chân thành và ý nghĩa nhân văn thâm thúy này để cùng tưởng niệm nhà văn Aïtmatov vừa qua đời.
Phần 1
Tôi mở tung cánh cửa sổ. Một luồng gió non lùa vào phòng. Vào ánh lê minh xanh nhạt vẫn sáng dần, tôi chú ý kĩ những bản nghiên cứu vãn phác thảo của bức tranh tôi vừa tiến hành khởi công làm. Phần nhiều bức vẽ ấy các lắm với tôi đã những lần vẽ đi vẽ lại từ đầu. Nhưng bây chừ mà nói đến toàn cục bức tranh thì nên còn sớm. Tôi vẫn chưa tìm kiếm được cái chính, mẫu gì bây giờ đang vụt cho với tôi một phương pháp bất ngờ, không gì giam cầm được, mỗi một khi thêm rõ rệt, với 1 âm vang mơ hồ nặng nề hiểu trong tâm hồn, tương tự như những tia sáng đầu tiên của buổi lê minh cùng cứ suy nghĩ, xem xét mãi. Cùng lần nào cũng đều như thế. Lần nào tôi cũng lại thấy ví dụ bức tranh của tôi bắt đầu chỉ là 1 trong những ý đồ.
Tôi vốn không phải là người ưa nói trước hay cung cấp tin cho các bạn bè, ngay cả bạn thân, biết trước về một item còn dang dở. Chẳng đề xuất vì tôi thừa ư nâng niu tác phẩm của mình, nhưng chỉ bởi vì tôi nghĩ cực nhọc lòng đoán biết được đứa nhỏ nhắn hôm qua còn phía bên trong nôi sẽ lớn lên thành người như thế nào. Nói tới một nhà cửa dở dang, chưa hoàn thành, cũng khó như thế. Dẫu vậy lần này tôi rời quăng quật nguyên tắc: tôi ao ước nói lên cho mọi bạn nghe thấy, đúng hơn là trao đổi với tất cả người đông đảo ý nghĩ của mình về tranh ảnh còn không vẽ xong.
Đó ko phải là 1 trong những ý mong nông nổi. Tôi tất yêu làm khác, bởi tôi cảm thấy 1 mình tôi cảm thấy không được sức đương nổi nhiệm vụ này. Mẩu chuyện đã có tác dụng rung động tâm hồn tôi, mẩu chuyện đã thúc giục tôi cầm lấy bút vẽ, tôi thấy nó kếch xù đến nỗi chỉ riêng biệt lòng tôi thôi thì ko sao chứa đựng nổi. Tôi sợ làm cho sánh mất bát nước đầy, chẳng sao được cho tận tay những bạn. Tôi mong mỏi mọi tín đồ khuyên nhủ giúp tôi, méc bảo tôi biện pháp giải quyết, tôi ý muốn mọi người, dù chỉ cần trên dòng tư tưởng, tạm dừng cạnh tôi bên giá vẽ, thuộc rung cảm cùng với tôi.
Xin đừng phí phạm hơi ấm đang nồng nàn trong tim những bạn, hãy lại ngay sát đây, thế nào tôi cũng cần kể lại câu chuyện này…
******************************
Làng Kurkurêu công ty chúng tôi nằm ven chân núi, trên một cao nguyên trung bộ rộng bao gồm khe nước ào ào từ không ít ngách đá đổ xuống. Phía bên dưới làng tôi là thung lũng Hoàng Thổ, là cánh thảo nguyên Karakh bao la nằm giữa những nhánh của rặng núi Đen và con đường tàu làm thành một chiếc thảm màu thông qua đồng bằng chạy tít mang đến chân trời phía tây.
Phía trên làng mạc tôi, thân một ngọn đồi, tất cả hai cây phong lớn. Tôi biết chúng từ thuở ban đầu biết mình. Dù ai đi từ phía nào cho làng Kurkurêu shop chúng tôi cũng các trông thấy hai cây phong kia trước tiên; chúng luôn luôn hiển thị trước mắt giống như những ngọn hải đăng bỏ lên trên núi. Thậm chí là tôi cũng không biết giải thích ra sao: phù hợp người ta vẫn đặc trưng trân trọng mến yêu những ấn tượng thời thơ dại hay vì vị có liên quan đến nghề hoạ sĩ của tôi, nhưng mà cứ những lần về quê, khi xuống xe cộ lửa trải qua thảo nguyên về làng, tôi hầu hết coi bổn phận đầu tiên là từ bỏ xa gửi mắt tìm nhị cây phong thân thuộc ấy.
Dù chúng gồm cao mang đến đâu chăng nữa, đứng xa ráng cũng cực nhọc lòng trông thấy tức thì được, tuy vậy tôi thì bao giờ cũng cảm hiểu rằng chúng, lúc nào cũng nom rõ.
Đã bao lần tôi từ các chốn xa xôi quay trở lại Kurkurêu với lần nào tôi cũng thủ thỉ với một nỗi ai oán da diết: “Ta sắp tới được thấy chúng chưa, nhị cây phong sinh song ấy? ý muốn sao chóng về cho tới làng, giường lên đồi mà mang lại với hai cây phong. Rồi tiếp nối cứ đứng dưới cội cây để nghe mãi giờ lá reo cho tới khi say sưa ngây ngất”.
Trong xóm tôi tương đối đầy đủ gì những loại cây, tuy vậy hai cây phong này không giống hẳn: chúng có tiếng nói riêng và hẳn phải bao gồm một trung ương hồn riêng, một trung tâm hồn chan chứa đều lời ca êm dịu. Cho dù ta có sắp tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng vẫn nghiêng ngả thân cây, lay đụng lá cành, không ngớt giờ đồng hồ rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau.
Có khi tưởng chừng như một làn sóng thuỷ triều kéo lên vỗ vào kho bãi cát, gồm khi lại nghe như 1 tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm chuyển hẳn qua lá cành như một ngọn lửa vô tình, có khi nhị cây phong đột im bặt một thoáng, rồi mọi lá cành lại cất tiếng thở dài một tương đối như mến tiếc người nào. Với khi mây đen kéo đến cùng cùng với bão giông, xô gãy cành, tỉa trụi lá, nhì cây phong nghiêng ngả tấm thân dẻo dai cùng reo vù vù như một ngọn lửa bốc chảy rừng rực. Và trong giờ đồng hồ gầm bất khuất của bọn chúng ngỡ chừng như nghe thấy một lời thử thách ngỗ ngược: “Không, chớ hòng bắt ta buộc phải khom lưng khuất phục, chớ hòng bẻ gãy thân ta”.
Bao nhiêu năm qua. Sau này, tôi đã hiểu được điều bí hiểm của nhì cây phong. Chẳng qua đứng bên trên đồi cao lộng gió nên đáp lại bất kì hoạt động khe khẽ như thế nào của ko khí, mỗi loại lá nhỏ tuổi đều nhanh nhạy đón lấy mọi làn gió vơi thoảng qua.
Nhưng việc mày mò ra chân lí giản đơn ấy cũng vẫn không làm tôi vỡ lẽ mộng xưa, không làm cho tôi quăng quật mất giải pháp cảm thụ của tuổi thơ cơ mà tôi còn giữ đến nay. Và cho tới tận ngày này tôi vẫn thấy hai cây phong bên trên đồi bao gồm một vẻ sinh động khác thường. Tuổi trẻ của mình đã để lại chỗ ấy, lân cận chúng như một mảnh đổ vỡ của dòng gương thần xanh…
Cứ vào cuối năm học, trước khi bước đầu nghỉ hè là bầy con trai shop chúng tôi lại chạy ào lên trên đây phá tổ chim. Cứ mỗi lần công ty chúng tôi reo hò, huýt còi rầm rĩ chạy lên đồi là hai cây phong mập mạp lại nghiêng ngả đung gửi như mong mỏi chào mời chúng tôi đến với bóng râm lạnh lẽo và giờ đồng hồ lá xào xạc dịu hiền. Và bọn chúng tôi, vây cánh ranh bé đi chân đất, công kênh nhau bám vào các mắt mấu và cành cây trèo lên rất cao làm chấn cồn cả vương quốc loài chim. Hàng đàn chim hoảng loạn kêu lên, chao đi chao lại bên trên đầu. Nhưng công ty chúng tôi vẫn chưa coi vào, cho đây đang thấm gì!
Chúng tôi cứ leo lên cao nữa – nào, xem ai gan dạ và khéo hơn! – cùng từ trên rất nhiều cành cao ngất, cao cho ngang khoảng cánh chim bay, thốt nhiên như bao gồm một phép thần thông như thế nào vụt xuất hiện trước mắt chúng tôi cả một cụ giới xinh xắn vô ngần của không gian bao la và ánh sáng. Chiều rộng lớn không thuộc của đất đai làm chúng tôi sửng sốt. Mỗi đứa shop chúng tôi đều nín thở ngồi vắng lặng đi trên một cành lá và bỏ quên cả chim lẫn tổ chim.
Chuồng ngựa chiến của nông trường mà chúng tôi vẫn coi là toà bên rộng lớn nhất trên nắm giới, ngồi đây chúng tôi thấy chỉ như 1 căn nhà xép bình thường. Phía sau buôn bản là dải thảo nguyên hoang vu mất hút vào làn sương mờ đục. Chúng tôi cố gương không còn tầm mắt nhìn vào nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên và nom thấy do dự bao nhiêu khu đất đai mà lại trước đây chúng tôi không biết đến, thấy những dòng sông mà trước đây chúng tôi chưa từng nghe nói đến.
Những loại sông lấp lánh tận chân trời như các sợi chỉ bạc mỏng tanh manh. Công ty chúng tôi nép mình ngồi trên các cành cây suy nghĩ: vẫn phải đó là nơi tận cùng trái đất chưa, xuất xắc phía sau vẫn còn tồn tại bầu trời ấy, gần như đám mây, phần nhiều đồng cỏ và sông ngòi như vậy này? chúng tôi náu bản thân trên các cành cây, lắng nghe hầu hết tiếng gió kì ảo và tiếng lá cây đáp lại lời gió, rỉ tai to nhỏ tuổi về hồ hết miền đất bí hiểm đầy sức sexy nóng bỏng lẩn sau chân trời xa xăm biêng biếc kia.
Tôi lắng tai tiếng nhị cây phong rì rào, tim đập rộn ràng vì thảng thốt và vui sướng, trong giờ xạc xào ko ngớt ấy tôi cố hình dung ra số đông miền lạ lẫm kia. Thuở ấy chỉ bao gồm một điều tôi chưa hề nghĩ về đến: ai là người đã trồng hai cây phong trên đồi này? fan vô danh ấy đã cầu mơ gì, đã nói đa số gì khi vùi hai gốc cây xuống đất, tín đồ ấy đã ủ ấp những niềm mong muốn gì khi vun xới chúng nơi đây, bên trên đỉnh đồi cao này?
Quả đồi có hai cây phong ấy, lưỡng lự vì sao sinh hoạt làng tôi họ gọi là “Trường Đuysen”. Tôi còn nhớ hễ bao gồm ai lạc mất con ngữa phải đi kiếm và hỏi thăm: “Này, gồm thấy con chiến mã tía nhà mình không”. Là fan ta thường xuất xắc đáp: “Chỗ trên cơ kìa, gần Trường Đuysen ấy, tối hôm qua ngựa vẫn tồn tại ăn cỏ sinh sống đấy, lên tra cứu may ra thấy”. Bắt chước bạn lớn, bầy trẻ shop chúng tôi vẫn thường lặp lại không hề xem xét gì: “Các cậu ơi, lên ngôi trường Đuysen trèo cây phong phá tổ chim sẻ đi”.
Người ta thuật lại rằng trước đây trên đồi này còn có một ngôi trường. Tuy vậy hồi ấy mang đến dấu dấu của ngôi trường shop chúng tôi cũng ko phải tìm thấy nữa. Thuở bé dại tôi đã mấy lần nỗ lực tìm cho được cho dù chỉ là phần lớn vết tích đổ nát của ngôi trường. Tôi lang thang tìm kiếm mãi dẫu vậy chẳng thấy gì cả, trong tương lai tôi bắt đầu lấy làm lạ, không hiểu nhiều sao người ta lại điện thoại tư vấn quả đồi trơ trụi ấy là “Trường Đuysen” và tôi đã từng hỏi cụ già già coi Đuysen là ai. Một bạn lơ đãng khoát tay đáp: “Đuysen là ai à? Đấy loại lão hiện nay vẫn còn sống tại đây ấy mà, trong thị tộc cừu thọt ấy.
Đã lâu lắm rồi, Đuysen bấy giờ đồng hồ còn là đoàn tụ Komxômôn. Thời ấy, trên đồi có một căn nhà kho của người nào bỏ hoang, Đuysen mở trường dạy trẻ sinh sống đấy. Nhưng nào có ra trường sở gì đâu, chỉ được cái tên thôi. Chao ôi, cái thời đại ấy cũng hay! Bấy giờ hễ ai núm nổi bờm ngựa, biết đút chân vào bàn đánh đấm thì làm những gì chẳng được. Đuysen cũng vậy. Suy nghĩ ra vật gì là tạo cho được dòng ấy. Hiện giờ gian nhà cất ấy không còn lấy được một hòn đá nhỏ, được từng một việc còn lại cái tên…”
Tôi khôn xiết ít biết Đuysen. Chỉ từ nhớ đó là một người sẽ luống tuổi, vóc cao lớn, dáng xương xương, gồm đôi ngươi quăn rậm. Công ty ông ở bên kia sông, đường Đội hai. đi dạo tôi còn ở làng thì Đuysen trông coi hệ thống thuỷ lợi của nông trường và suốt ngày ở ngoại trừ đồng. Thỉnh thoảng ông có trải qua phố tôi, trên yên con ngữa buộc một mẫu cuốc béo và con con ngữa của ông trông cũng giống như chủ nó, cũng xương xẩu, vó chân khiêm tốn nhỏ. Sau Đuysen già đi cùng nghe nói ông đi đưa thư. Nhưng sẽ là nhân thể nói vậy thôi.
Vấn đề ở chỗ khác. Theo ý niệm của tôi cơ hội đó thì người bạn trẻ Komxômôn phải là một trong chàng gighit nói hăng có tác dụng hăng hơn hết thảy mọi tín đồ trong thôn, thường xuyên phát biểu vào hội nghị, viết báo về bầy chây lười và bọn ăn cắp của công. Cùng tôi không tài nào tưởng tượng ra được bé người hiền đức râu rậm ấy hồi đó đã có lúc là Komxômôn, cơ mà hơn nữa, điều đáng không thể tinh được nhất là lại dạy trẻ con học trong những lúc chính mình cũng chẳng biết được bao nhiêu chữ nghĩa. Không, phần nhiều chuyện như vậy tôi ko tài nào tưởng tượng nổi! Thành thực mà lại nói, tôi coi kia chỉ là 1 trong trong bao nhiêu chuyện cổ tích được ngợi ca trong làng cơ mà thôi. Nhưng sau này mới biết là sự việc thể trọn vẹn không đề nghị như thế…
Mùa thu thời gian trước tôi nhận được một bức năng lượng điện từ buôn bản tôi gởi đến. Bà bé trong làng mạc mời tôi về dự buổi khánh thành ngôi trường new do nông trường xây cất lấy. Tôi lập tức đưa ra quyết định về làng, vì làm sao tôi rất có thể ngồi công ty trong một ngày vui của quê hương như vậy được. Tôi còn về trước vài ba ngày nữa là khác. Tôi định bụng về đã dạo quanh, ngắm cảnh và vẽ ít bức kí hoạ. Trong những những tín đồ được mời về dự hoá ra tất cả cả bà viện sĩ Xulaimanôvna. Tôi nghe nói bà về trên đây một nhị hôm rồi đi thẳng lên Matxcơva.
Tôi biết rằng người bầy bà hiện thời đang khét tiếng ấy đã rời làng ra thức giấc từ thuở nhỏ. Sống ngơi nghỉ tỉnh thành được ít lâu, tôi cũng đã có dịp có tác dụng quen cùng với bà. Bà đã nhiều tuổi, đẫy đà, mái đầu chải mượt bạc tình đi nhiều. Người lũ bà đồng hương khét tiếng của chúng tôi thống trị nhiệm cỗ môn nghỉ ngơi trường đại học tổng hợp, lên lớp giảng triết học, làm việc ở viện hàm lâm, hay phải đi ra quốc tế luôn. Bà thường bận nhiều quá trình và tôi vẫn chưa có dịp được quen thuộc biết thật ngay sát gũi, nhưng bất kể lần nào gặp gỡ tôi ở chỗ nào bà cũng đều suy xét cuộc sống tại quê hương và thế nào thì cũng bày tỏ ý kiến, dù cho là vắn tắt, về vật phẩm của tôi. Gồm lần tôi tấn công bạo hỏi bà:
- Antưnai Xulaimanôvna, giá bán bà ghẹ về quê thăm bà bé trong làng chắc rằng hay đấy. Ở làng ai ai cũng biết bà; ai cũng hãnh diện vày bà, nhưng hầu hết mọi người đều mới chỉ nghe lừng danh thôi, nên có những lúc họ nói rằng bà bác học nức danh của làng ta ngoài ra muốn xa lánh chúng ta, quên mất đường về Kurkurêu rồi.
- nuốm nhiên buộc phải về chứ. – Bà Antưnai Xulaimanôvna mỉm cười ảm đạm buồn, – thiết yếu tôi vẫn mong ước được về Kurkurêu từ bỏ lâu, đã từng nào năm không về buôn bản rồi. Nói ra tôi cũng không hề họ sản phẩm thân thích hợp gì sống làng nữa. Tuy nhiên vấn đề đâu chỉ ở khu vực ấy. Thay nào tôi cũng về, tôi phải về; xuất xắc nhớ quê nhà quá.
Bà viện sĩ Xulaimanôvna về cho làng khi buổi lễ trọng thể khánh thành trường học sắp khai mạc. Những nông trang viên nhận ra bà qua kính cửa ngõ xe hơi cùng mọi tín đồ đều đổ ra đường. Từ bạn quen tính đến người lạ, từ cụ công cụ bà cho cho trẻ con ai cũng muốn hợp tác bà. Chắc hẳn rằng Antưnai Xulaimanôvna cũng không ngờ sẽ được đón tiếp như vậy, thậm chí còn còn luống cuống nữa thì phải. Bà để tay lên ngực, cúi kính chào mọi người và trở ngại lắm new lách được lên bục chủ tịch đoàn.
Chắc hẳn bà Antưnai Xulaimanôvna đã có lần đi dự nhiều cuộc họp long trọng và chắc nơi đâu bà cũng rất được đón tiếp nồng nhiệt và kính cẩn, tuy nhiên tới đây, trong ngôi làng bình thường này, cách biểu hiện niềm nở ân cần của dân buôn bản đã làm cho bà hết sức bồi hồi cảm rượu cồn và bà luôn luôn nỗ lực giấu phần đa giọt nước đôi mắt bất giác trào ra.
Sau phần nghi lễ các em trẻ em thắt khăn choàng đỏ đến vị khách hàng quý, mang tặng ngay hoa và mở đầu quyển sổ danh dự của trường bắt đầu lập bởi tên bà. Kế sẽ là cuộc màn trình diễn văn nghệ rất vui vẻ lôi kéo của học sinh, rồi ông hiệu trưởng mời bọn chúng tôi, các tân khách, thầy giáo cùng lao hễ xuất dung nhan của nông trường về bên ông.
Đến trên đây họ vẫn chưa thể hết hí hửng với cuộc về thăm của Antưnai Xulaimanôvna. Họ mời bà ngồi vào địa điểm danh dự bao gồm trải thảm và ráng tìm mọi phương pháp để nêu rõ lòng kính trọng của họ so với bà. Như trong tất cả những cơ hội như thế, bầu không khí rất là náo nhiệt, quang khách chuyện trò sôi nổi và luôn luôn nâng cốc chúc mừng. Nhưng mà bỗng bao gồm anh tuổi teen người làng lấn sân vào đưa cho người chủ sở hữu một tập năng lượng điện tín. Những bức điện được truyền qua tay phần đông người: các học viên cũ chúc mừng bà bé trong làng nhân thời cơ khánh thành công ty trường mới.
- Này, hầu như bức năng lượng điện này là vì ông lão Đuysen đem về phải không? – ông hiệu trưởng nói.
- Vâng, – người bạn trẻ đáp. – Ông nạm bảo trong cả dọc con đường quất ngựa luôn tay để về kịp buổi lễ, mang đến nhân dân được nghe đọc các bức điện. Ông cố kỉnh chậm mất một tí, vẫn buồn.
- ráng để ông ta đứng đấy có tác dụng gì, ra bảo ông ấy xuống ngựa, mời vào đây!
Người tuổi teen ra điện thoại tư vấn Đuysen. Bà Antưnai Xulaimanôvna sẽ ngồi cạnh tôi, thiếu hiểu biết sao thốt nhiên giật mình cùng như bỗng nhiên nhớ ra điều gì, bà hỏi tôi xem bọn họ đang nói đến Đuysen nào thế, giọng bà vô cùng lạ.
- Đây là người đưa thư của nông trường, bà Antưnai Xulaimanôvna ạ. Bà bao gồm biết ông cầm cố Đuysen à?
Bà gật đầu qua loa, rồi toan đứng dậy, cơ mà giữa lúc đó nghe gồm tiếng ai cưỡi chiến mã đi ngang qua cửa sổ và người thanh niên quay vào nói với nhà nhân:
- Akxakan ạ, tôi hotline ông cụ vào đây nhưng ông ấy đi rồi, ông cụ còn nên đi phạt nốt thư.
- Thì cứ để ông lão đi đưa thư, cất giữ làm gì. Sau rồi ngồi với người lớn tuổi già cũng được, – tất cả người khó tính thốt ra.
- Ồ! những vị chần chừ Đuysen của họ đấy thôi! Ông ấy là tín đồ rất nguyên tắc. Chưa làm ngừng việc thì không có rẽ vào đâu hết.
- Đúng đấy, tính ông vắt lạ thật. Sau chiến tranh ông rứa xuất viện tại Ukraina, rồi ngơi nghỉ lại đấy, bắt đầu về xã được năm năm nay. Ông cố gắng bảo là về bị tiêu diệt ở quê cha đất tổ. Suốt cả quảng đời cứ sống đơn côi thế thôi…
- dẫu vậy giá ông núm ghé vào một trong những tí từ bây giờ vẫn hơn…Thôi cũng được. – Và người sở hữu khoát tay.
- những đồng chí, nếu các bạn hữu còn lưu giữ thì rất lâu rồi chúng mình đã từng học sinh sống trường Đuysen. – Một trong các những tín đồ được kính nể tốt nhất ở xóm nâng cốc nói. – Mà thiết yếu ông ta thì hẳn là không biết hết khía cạnh chữ cái. – bạn phát biểu nheo mắt với lắc đầu. Tất cả dáng cỗ ông ta lộ rõ ý kinh ngạc và chế giễu.
- Ấy đúng như vậy đấy, - mấy tiếng nói hưởng ứng theo. Cử toạ cười phá lên.
- Bấy giờ thì còn phải nói! Hồi ấy còn thiếu trò gì mà Đuysen lại ko bày vẽ ra. Bọn chúng mình thì cứ tưởng ông là cô giáo thật tê chứ!
Khi tiếng cười đã ngớt, tín đồ vừa nâng ly nói tiếp:
- bây chừ mọi bạn đều đã cứng cáp lên ngay lập tức trước mắt chúng ta. Bà viện sĩ Antưnai thì toàn nước biết tiếng. Hầu hết chúng ta đều có chuyên môn giáo dục phổ quát và không ít người dân có trình độ chuyên môn đại học. Lúc này chúng ta có tác dụng lễ khánh thành ngôi trường trung học bắt đầu ở làng, chỉ riêng rẽ một điều đó thôi cũng đầy đủ nói lên cuộc sống đời thường đã biến hóa biết chừng nào. Vậy thì, thưa bà con, họ hãy cạn chén bát chúc mang đến mai này bé cháu xóm Kurkurêu sẽ biến những con người tiên tiến của thời đại.
Mọi tín đồ lại ồn ào và độc nhất tề tận hưởng ứng ly rượu mừng, riêng bà Antưnai Xulaimanôvna đỏ mặt, như tất cả điều gì khiến cho bà gượng gập ngùng còn chỉ nhấp môi vào ly rượu. Tuy thế mọi người đang lúc hoan lạc và mải mê trò chuyện nên không xem xét thấy thể hiện thái độ của bà.
Antưnai Xulaimanôvna xem đồng hồ thời trang mấy lần. Rồi cho đến khi khách khứa đã ra đường, tôi thấy bà đứng riêng sang một bên bé kênh đào, phương pháp hẳn mọi người và nhìn đăm đăm lên ngọn đồi địa điểm hai cây phong quý phái độ thu đã ngả red color úa đã đung gửi trước gió. Phương diện trời im xuống vết dài màu tím nhạt của thảo nguyên xa tắp trong buổi hoàng hôn. Từ bỏ phía ấy, ánh nắng đang tàn lụi nhuộm một dung nhan đỏ tía đùng đục, bi hùng thảm lên ngọn nhì cây phong.
Tôi bước lại sát bà Antưnai Xulaimanôvna.
- hiện nay hai cây phong đã rụng lá. Giá bà nhìn nó vào mùa xuân, lúc vẫn độ đâm chồi nẩy lộc thì đam mê hơn. – Tôi nói.
- bao gồm tôi đang dần nghĩ núm đấy - Antưnai Xulaimanôvna thở dài, yên ổn thinh một lúc rồi nói tiếp như từ nhủ mình: - nhưng mà phải, sinh thiết bị nào cũng đều có mùa xuân và ngày thu của nó.
Trên khuôn khía cạnh tàn úa đã có không ít nếp nhăn nhỏ bé bao quanh mắt thoáng hiện tại vẻ ưu tư. Bà đứng quan sát hai cây phong với nỗi bi đát u uất mà chỉ thiếu phụ mới có được. Cùng tôi bỗng dưng thấy như đứng trước phương diện tôi chưa phải là viện sĩ hàn lâm Xulaimanôvna nữa mà chỉ với một đàn bà Kirghizi bình thường, rất là chất phác hoạ trong đều nỗi khổ niềm vui. Người bọn bà uyên thâm ấy hẳn là bây giờ đang lưu giữ lại tuổi xuân của mình, dòng tuổi xuân mà, như lời hát trong những bài dân ca của chúng tôi, dẫu bao gồm đứng bên trên đỉnh núi tối đa cũng không sao hotline thấu. Ngoài ra trong khi quan sát lên nhì cây phong bà hy vọng nói điều gì, tuy thế rồi dĩ nhiên bà nghĩ sao lại thôi và lật đật treo cặp kính vẫn gắng ở tay trên mắt.
- hình như xe lửa đi Matxcơva chạy qua phía trên vào mười một giờ đề xuất không.
- Vâng, cơ hội mười một giờ đêm.
- vậy thì tôi bắt buộc sửa biên soạn ngay mới được.
- Sao lại đột ngột thế ạ! Antưnai Xulaimanôvna, bà đã hứa nghỉ ngơi lại vài ba ngày cơ mà? Dân làng không để bà đi đâu.
- Không, tôi có khá nhiều việc gấp bắt buộc đi tức thì bây giờ.
Dù dân làng bao gồm cố vật dụng nài cho đâu, tất cả tỏ vẻ giận dỗi đến vậy nào, Antưnai Xulaimanôvna cũng vẫn cố định không thay đổi ý.
Trong khi ấy trời bước đầu sẩm tối. Dân làng bi đát rầu gửi bà ra xe, sau khoản thời gian được bà hứa hẹn rằng lần sau sẽ về một tuần lễ, gồm khi lâu dài là khác. Tôi tiễn Antưnai Xulaimanôvna mang đến tận ga.
Vì sao Antưnai Xulaimanôvna lại vội vàng ra đi một cách đột ngột như vậy? làm cho phật ý bà nhỏ trong làng, tốt nhất là vào một trong những ngày như thế, tôi thấy quả ko nên. Dọc con đường đã mấy lần tôi định hỏi bà về chuyện đó, nhưng mà rồi lại không dám. Chẳng buộc phải vì tôi sợ hãi tỏ ra thiếu lịch thiệp, nhưng mà chỉ bởi vì tôi hiểu rõ rằng đằng làm sao bà cũng biến thành chẳng nói gì hết. Suốt dọc mặt đường bà cứ yên ổn thinh, ưu tư để ý đến điều gì.
Tuy vậy, khi lên tới mức ga, tôi cũng hỏi bà:
- Bà Antưnai Xulaimanôvna, bên cạnh đó bà tất cả điều gì bận tâm, hay chúng tôi đã làm cho bà giận?
- Sao anh lại nói thế! Anh ko được suy nghĩ như vậy! Tôi còn hoàn toàn có thể giận ai được chứ? may ra giận bản thân thì có. Phải, lẽ ra nên giận mình mới đúng.
Thế là bà Antưnai Xulaimanôvna ra đi. Tôi trở lại tp và mấy hôm sau bỗng dưng nhận được thư của bà. Bà cho biết là sẽ ở lại Matxcơva lâu dài dự định cùng viết:
“Tuy bao gồm rất nhiều quá trình quan trọng cùng khẩn cấp, tôi cũng đã quyết định gác không còn lại với viết lá thư này mang đến anh… giả dụ anh thấy điều gì tôi viết đây xứng đáng được chăm chú thì tôi khẩn khoản xin anh nghĩ về xem sao để cho mọi người cùng biết mẩu truyện tôi vẫn kể. Tôi nghĩ chưa hẳn chỉ riêng rẽ bà con trong làng mà nói tầm thường mọi người, nhất là lứa tuổi trẻ, đều cần biết câu chuyện này. Tôi vẫn thấy rõ bởi vậy sau bao lần chần chờ cặn kẽ. Đó là lời xưng tội của tớ trước hồ hết người. Tôi cần phải làm tròn bổn phận của tôi. Càng nhiều người được biết thêm thì lương chổ chính giữa tôi càng đỡ gặm rứt. Anh đừng sợ làm cho tôi rơi vào cảnh tình trạng cực nhọc xử. Anh đừng che giếm gì hết…”
Tôi đã có nặng trong trái tim những ấn tượng của lá thư ấy mấy ngày liền. Cùng tôi không nghĩ là ra được bí quyết gì hơn là thay mặt đại diện bà Antưnai Xulaimanôvna để nhắc hết chuyện này.
Phần 2
Đó là vào khoảng thời gian 1924. Phải, đúng vào năm ấy…
Nơi bây giờ là nông trường bọn chúng ta, bấy giờ là một thôn bé dại của dân nghèo định cư. Khi ấy tôi mười bốn tuổi với sống ở trong nhà ông chú họ. Bố mẹ tôi hồ hết đã qua đời.
Mùa thu năm ấy, chẳng bao lâu sau khoản thời gian những nhà có máu mặt sẽ dời vào núi nhằm trú qua mùa đông, bao gồm một bạn teen lạ mặt loại áo choàng bộ đội về làng. Tôi còn nhớ loại áo choàng, vì không hiểu nhiều sao này lại bằng dạ đen. Đối với thôn bọn chúng tôi, một thôn hẻo lánh nép vào chân núi bí quyết xa đường cái, sự xuất hiện của con fan mặc áo công ty nước này là 1 trong sự bài toán quan trọng.
Lúc đầu tín đồ ta nói rằng đó là 1 trong cấp lãnh đạo trong bộ đội do đó về làng cũng sẽ làm trưởng thôn, sau té ra anh ta chẳng yêu cầu là cấp chỉ đạo gì cả, mà chính là con ông lão Tatanbek đã vứt làng đi làm đường sắt từ dạo đói bao nhiêu năm ngoái đây với từ đấy biệt hẳn tăm tích. Còn anh này là Đuysen, bé ông ta, ngoài ra được cử về làng để mở trường dạy trẻ.
Thời bấy giờ đều thứ như “nhà trường”, “học tập” hãy còn là một những danh từ new mẻ, chẳng mấy ai nắm rõ cho lắm. Fan thì tin hầu hết tiếng đồn đại, người thì cho đó là những chuyện bọn bà buôn dưa lê nhảm và có lẽ họ đã quên mất cái trường ấy, nếu mấy hôm sau không tồn tại lệnh hotline dân buôn bản đi họp. Chú tôi làu bàu mãi: “Lại họp hành gì nữa, cứ làm tín đồ ta bỏ quá trình mãi vày những chuyện vớ vẫn”, mà lại sau ông ta cũng thắng con ngữa và đi họp như đông đảo người bầy ông khác biết từ bỏ trọng. Tôi cũng đuổi theo chú tôi với lũ trẻ em hàng xóm.
Lúc cửa hàng chúng tôi thở hổn hển chạy lên đống chỗ sử dụng làm địa điểm hội họp thì bao gồm anh giới trẻ xanh xao mặc áo khoác đen ấy đã phát biểu trước đám người đi dạo và cưỡi ngựa tập hợp xung quanh. Cửa hàng chúng tôi không nghe rõ lời anh nói nên định nhích lại gần, nhưng chợt một người lớn tuổi mặc cái áo lông rách như vừa sực tỉnh, cấp vã ngắt lời anh:
- Này con cháu ơi, - ông cụ bước đầu lắp bắp nói, - trước kìa thì các pháp sư dạy trẻ em con, mà cha cháu thì chúng ta biết rõ lắm, cũng khố rách nát áo ôm như chúng ta đây thôi. Cháu thử nói xem cháu đã thành pháp môn sư tự bao giờ?
- Cháu chưa phải là pháp sư, vậy ạ, cháu là tuổi teen Komxômôn, – Đuysen đáp nhanh. – Mà bây giờ thì ko phải pháp môn sư dạy trẻ em đâu, nhưng là các thầy giáo. Con cháu đã được học chữ ở lính và trước này cũng võ vẽ ít nhiều. Đấy nuốm xem con cháu là thứ pháp môn sư gì.
- A, ra thế…
- tương đối đấy! – gồm có tiếng reo cổ vũ.
- vì vậy là đoàn Komxômôn cử tôi về phía trên dạy con trẻ bà con. Nhưng hy vọng dạy thì phải gồm chỗ mà lại dạy. Tôi định có tác dụng nhà trường, cụ nhiên là cùng với sự trợ giúp của bà con, ở trong phần chuồng ngựa cũ trên đồi kia. Bà con nghĩ sao?
Mọi người im thin thít như thể đang lưu ý đến trong óc: cái anh chàng lạ mặt này mong muốn gì nhỉ? Ông Xatumkun vừa nheo đôi mắt như nhắm bắn vừa thốt lên. – xuất sắc hơn hết là cậu hãy nói xem là chúng ta cần dòng trường ấy để gia công gì?
- Sao lại để triển khai gì? – Đuysen ngỡ ngàng hỏi.
- Đúng đấy! – có ai trong đội đông phụ hoạ theo.
Và mọi người bỗng cùng nhốn nháo, ầm ĩ cả lên.
- từ thượng cổ đến thời điểm này người ta chỉ sống bởi nghề nông, dòng cuốc nuôi ta sống. Và nhỏ cái chúng ta cũng vẫn sống như thế thôi, học tập làm quỷ gì. Làm lãnh đạo thì mới đề nghị chữ nghĩa, bọn họ chỉ là dân thường thôi. Đừng tán chuyện vớ vẩn nữa!
Những tiếng xôn xao yên đi một lát.
- có lẽ nào bà nhỏ lại làm phản đối vấn đề cho con trẻ đi học tập sao? – Đuysen ngơ ngác hỏi, chú ý chằm chặp vào mặt những người dân đứng quanh anh.
- thay nếu phản đối thì sao, dễ anh cần được shop chúng tôi à? thời đại ấy đang qua rồi. Nhân dân bọn chúng tôi bây chừ tự do, công ty chúng tôi muốn sống thế nào thì sống!
Mặt Đuysen nhợt hẳn đi. Anh run run chuyển tay lên tháo móc gài áo khoác ra, móc túi của áo trong lôi ra một tờ giấy gấp tứ và vội vàng vã mở ra, giơ cao lên vượt đầu.
- Nghĩa là những người cản lại tờ giấy này, tờ giấy nói tới việc học hành của trẻ em, tất cả đóng vết của chính quyền Xô-viết. Cầm cố ai cho các người đất cày, nước tưới? Ai mang lại tự do cho các người? Nào, ai chống lại giải pháp lệ của tổ chức chính quyền Xô-viết, ai? Nói đi!
Anh thét lên nhì tiếng “nói đi” bằng một giọng khó tính rung lên sang sảng, nghe kiêu hùng như một viên đạn xé chảy cảnh êm ấm của thai không khí yên lặng trời thu và như một giờ đồng hồ nổ, giọng anh vang dội thành một giờ vọng ngắn trong vách núi. Không có bất kì ai thốt ra lời nào. Mọi fan im lặng, đầu cúi gầm.
- chúng ta là phần đa kẻ nghèo khó, – Đuysen nói, giọng sẽ khẽ hơn – suốt đời bọn họ đã bị giày xéo nhục nhã. Bọn họ đã buộc phải sống vào cảnh tăm tối. Lúc này chính quyền Xô-viết muốn cho bọn họ trông thấy ánh sáng, ý muốn cho họ biết phát âm biết viết. Hy vọng thế thì đề nghị dạy trẻ nhỏ học…
Đuysen xong lời chờ đợi. Cùng lúc đó thiết yếu ông vậy mặc dòng áo lông rách rưới đã hỏi anh làm nắm nào và lại thành pháp sư, lẩm bẩm bởi một giọng làm cho lành:
- Thôi được, anh đã ý muốn thì cứ dạy dỗ đi, còn công ty chúng tôi đây thì…Chúng tôi không phòng lại giải pháp pháp.
- cơ mà tôi xin bà con giúp sức tôi. Chúng ta phải chữa lại loại chuồng chiến mã của phú nông trên đồi kia, phải làm cầu qua sông, nhà trường cần có củi…
- Này hượm đã, phái mạnh gighit ơi, cấp tốc nhảu thừa đấy! – Lão Xatưmkun - hay bao biện ngắt lời Đuysen.
Lão xì nước bọt bong bóng qua kẽ răng, rồi lại nheo mắt như nhắm bắn:
- Anh hét ầm cả buôn bản là “Tôi sẽ mở trường!”. Nhưng lại thử xem anh kìa: trên người chiếc áo lông chẳng có, bên dưới chân thì con ngựa chiến cũng không, đến mảnh đất cày bằng bàn tay thôi cũng không có nốt, chẳng đã có được mống súc đồ gia dụng nào trong sân! Vậy thì anh định sinh hoạt ra sao, thằng bạn thân mến? Hoạ chăng có đi chăn súc vật cho tất cả những người khác… tuy vậy khốn nỗi công ty chúng tôi không bao gồm súc vật mang đến anh chăn đâu. Hồ hết kẻ bao gồm thì vẫn lên núi rồi.
Đuysen muốn trả lời một câu gì cho thật xẵng, nhưng lại rồi nén giận nói khẽ:
- Tôi sẽ có cách sống. Tôi sẽ sở hữu lương.
- A, cứ nói ngay lập tức thế có phải rộng không! – với Xatưmkun hỉ hả ngồi thẳng fan lên sườn lưng ngựa, vẻ đắc chiến hạ rõ rệt. – hiện thời thì phần lớn sự vẫn rõ. đứa bạn trẻ ơi, việc anh thì anh cứ có tác dụng lấy, cứ lĩnh lương mà lại dạy trẻ. Công ty nước ti tỉ tiền. Còn công ty chúng tôi thì anh cứ để chúng tôi yên thân, nhờ trời các bước của shop chúng tôi cũng ngập cho cổ rồi…
Nói đoạn Xatưmkun quay ngựa chiến đi về nhà. Những người khác cũng theo lão kéo nhau về. Chỉ với Đuysen vẫn đứng trơ lại tay nỗ lực tờ giấy. Tội nghiệp anh ngần ngừ đi đâu bây giờ nữa…
Tôi thấy ái ngại mang đến Đuysen. Tôi cứ đứng quan sát anh ko rời mắt cho đến khi chú tôi cưỡi ngựa đi qua quát gọi:
- Cái nhỏ đầu bù kia, làm gì mà đứng há hốc mồm ra đấy, gồm chạy mau về công ty không? – Tôi đành cắm đầu xua đuổi theo những bạn. – Chà, cái bé này, thứ bọn chúng nó mà cũng đã tấp tểnh đi họp rồi cơ đấy!
Ngày hôm sau, bầy con gái chúng tôi đang đi đem nước thì gặp mặt Đuysen ở bờ sông. Anh đã lội sang bờ bên kia, tay rứa xẻng, cuốc, rìu và một chiếc thùng cũ.
Từ hôm ấy sáng nào cũng thấy Đuysen mặc cái áo đen lủi thủi theo con đường mòn trèo lên đồi tới khu vực chuồng ngựa bỏ hoang. Với đến buổi tối mịt new trở xuống về làng. Cửa hàng chúng tôi thường thấy anh mang 1 bó củi hay như là một bó rạ khô phệ trên lưng. Bắt gặp anh trường đoản cú xa, ai nấy số đông rướn bạn trên bàn sút và che mắt nhìn, không thể tinh được bàn tán:
- Này, dường như thầy giáo Đuysen vẫn cõng củi kia nên không?
- chủ yếu anh ta rồi.
- Chà, tội nghiệp. Nghề cô giáo xem ra cũng chẳng thanh thanh gì.
- cố kỉnh anh tưởng nạm nào. Cứ xem anh ta cõng lấy bao nhiêu kia, chẳng nhát gì thằng ở trong nhà phú nông cả.
- vắt mà nghe anh ta diễn thuyết thì ra phết lắm.
- Ấy, là vì anh gồm tờ giấy đóng góp dấu, bao nhiêu sức khỏe ở đấy hết.
Có lần, mang mọi túi đựng đầy kigiăc nhặt sinh hoạt chân núi mé trên xóm trở về, cửa hàng chúng tôi vòng vào trường: xem thử thầy giáo đang làm những gì ở đấy cũng hay. Căn nhà kho cũ bởi đất nện này hồi xưa vốn là chuồng ngựa chiến của phú nông. Trước kia, vào mùa đông, tín đồ ta thường xuyên nhốt hồ hết con chiến mã cái đẻ con trong những ngày giá chỉ rét sinh hoạt đây. Sau khoản thời gian chính quyền Xô-viết lên, thương hiệu phú nông loại bỏ đâu mất và chuồng ngựa vẫn còn đó lại đó. Ko ai bước chân đến phía trên và thông thường quanh chông gai mọc lên rậm rạp. Bây chừ những cây cối dại đã biết thành phạt mang đến tận rễ xếp thành gò nằm gọn gàng một bên, chiếc sân đã có được dọn sạch. Những bờ tường xiêu vẹo dãi dầu mưa nắng đã có trát khu đất lại; cánh cửa ọp ẹp, trước đây chỉ còn bám lủng lẳng vào mỗi một chiếc phiên bản lề, nay cũng được sửa lại cùng lắp vào cẩn thận.
Lúc công ty chúng tôi đặt những bao kigiăc xuống khu đất để ngủ một lát, Đuysen từ trong cửa cách ra, người bê xệp đất. Trông thấy bọn chúng tôi, anh ngẩn fan ra một lát, tuy vậy rồi lại mỉm cười cợt niềm nở, đem tay quệt những giọt mồ hôi trên mặt.
- Đi đâu về thế những em gái?
Chúng tôi ngồi cạnh đầy đủ bao kigiăc thẹn thò chú ý nhau, Đuysen hiểu rằng shop chúng tôi im lặng vày bẽn lẽn nên nháy mắt cồn viên:
- các cái bao kia lớn hơn toàn bộ cơ thể các em đấy. Các em kẹ vào đây xem như là hay lắm, các em chả sẽ học tập ở đó là gì? Còn trường của các em thì có thể nói là đã ngừng đến nơi rồi. Ta vừa đắp một đồ vật lò sưởi ở góc nhà và bắc cả ống sương trên mái, các em thử nhìn xem! Giờ chỉ còn phải trữ sẵn củi nhằm sưởi trong ngày đông nữa thôi, nhưng mà không sao, thông thường quanh vô khối củi khô. Dưới mặt nền nhà ta đang trải rơm thật nhiều, vắt là có ban đầu học được rồi. Thay nào, những em ham mê học không, các em sẽ đi học chứ?
Tôi hơn các bạn gái khác yêu cầu đánh bạo trả lời:
- nếu như thím em mang đến đi thì em sẽ đi.
- Sao thím em lại không cho, thế nào thì cũng cho chứ. Vậy thương hiệu em là gì?
- Antưnai. – Tôi vừa đáp vừa lấy tay che chỗ gấu váy thủng nhằm hở một mảng đầu gối.
- Antưnai, cái thương hiệu hay quá, mà em thì chắc chắn là ngoan lắm nên không? –Đuysen mỉm cười hiền khô khiến tôi thấy lòng nóng hẳn lại.
- cầm cố em con ai?
Tôi yên ổn thinh; tôi vốn không thích tất cả ai thương sợ hãi tôi.
- Chị ấy không cha mẹ ạ, chị ấy ngơi nghỉ với ông chú, - mấy thằng bạn tôi đỡ lời.
- thay này nhé, - Đuysen mỉm mỉm cười nói cùng với tôi, - Antưnai ạ, em đang dẫn các em khác đến lớp được chứ?
- Thưa chú được ạ.
- những em cứ call ta là thầy. Các em có muốn xem ngôi trường không? Vào đây, các em đừng ngại gì cả.
- Không, chúng em đề xuất về nhà đây, – công ty chúng tôi rụt rè nói.
- Thôi được, những em chạy về bên đi. Lúc nào đến học những em vẫn xem sau vậy. Giờ không tối, thầy đi mang rạ khô lần nữa đã.
Cầm lấy chiếc liềm với sợi dây, Đuysen cách ra đồng. Chúng tôi cũng đứng dậy cõng hồ hết bao kigiăc lên sườn lưng và rảo bước về làng. Tôi chợt nảy ra một ý nghĩ bất ngờ.
- Này những cậu ơi, - tôi gọi chúng ta – Ta đổ kigiăc vào trong trường đi, đến mùa đông sẽ có được không ít cái đốt sưởi hơn.
- cầm cố về nhà tay không à? Chà, khôn đấy nhỉ!
- mà lại ta sẽ trở về nhặt thêm nữa.
- Thôi muộn mất, về đơn vị lại bị mắng đấy.
Và lũ con gái không đợi tôi, cứ rảo cẳng về nhà.
Cho tới lúc này tôi vẫn không hiểu biết nhiều hôm ấy đồ vật gi xui khiến tôi dám có tác dụng một vấn đề như thế. Băn khoăn vì tôi giận các bạn đã không nghe tôi yêu cầu cứ muốn làm theo ý mình, giỏi từ thuở nhỏ xíu mọi ước nguyện, hồ hết ý mong muốn của tôi phần nhiều bị chôn vùi dưới mọi lời mắng chửi, các chiếc bạt tai của những con bạn phũ phàng, chỉ biết là tôi vẫn thấy muốn làm việc gì nhằm cảm ơn con fan thật ra không quen biết ấy, nhằm đền đáp lại nụ cười đã sưởi ấm lòng tôi, thường đáp tin tưởng cậy của fan ấy đối với tôi, thường đáp mấy câu nói hiền từ ấy. Và giờ đây tôi biết hết sức rõ, tôi tin có lẽ cuộc đời thật sự của tôi tất cả cuộc sống thường ngày với mọi nụ cười nỗi khổ của tôi đã ban đầu chính từ thời điểm ngày hôm đó, thiết yếu từ bao kigiăc ấy. Tôi nói như vậy bởi vì chính hôm đó, lần đầu tiên trong đời tôi đã không đắn đo, không sợ bị phạt, đã ra quyết định và có tác dụng điều tôi đến là đề nghị thiết. Khi chúng ta bỏ tôi lại, tôi chạy trở về trường Đuysen, trút bỏ bao kigiăc xuống dưới cửa ngõ và cắm đầu chạy men theo các khe rãnh, những hẻm đá sống chân núi nhặt kigiăc.
Tôi cứ chạy mãi, không hề biết bản thân đi đâu nữa, như thể vày quá dư sức mà lại tim tôi vui miệng đập rộn ràng trong lồng ngực, tựa hồ nước như tôi đã tạo nên sự công trạng do vô thuộc to lớn. Và cả phương diện trời cũng giống như biết rõ do đâu tôi sung sướng đến thế. Phải, tôi tin rằng mặt trời cũng biết bởi vì đâu tôi lại chạy tung tăng nhẹ nhàng như thế. Cũng chính vì tôi đã làm cho được một việc bé dại hữu ích.
Mặt trời đã xế láng ngang các sườn đồi, nhưng tôi cảm thấy ngoài ra còn chần chờ không ao ước lặn, còn mong mỏi nhìn tôi. Ánh mặt trời sơn điểm tuyến đường tôi đi: mặt khu đất rắn ngày thu trải qua dưới chân tôi nhuộm thành màu đỏ, color hồng, màu sắc tím. Từng các bông lau khô vun vút bay hai bên tựa như những tia lửa lập loè. Phương diện trời rọi lửa lên các chiếc cúc mạ tệ bạc trên tấm áo đầy mụn vá tôi mặc. Cùng tôi cứ chạy đi, vào lòng mừng quýnh nói với đất trời, với gió mâ: “Hãy quan sát tôi đây! Hãy quan sát xem tôi đang tự tôn chừng nào! Tôi đã học hành, tôi sẽ đến trường và sẽ dẫn chúng ta khác đến!…”
Không biết tôi chạy như vậy bao lâu, tuy nhiên tôi bỗng sực ghi nhớ ra là yêu cầu nhặt kigiăc nữa. Tuy nhiên lạ thay, suốt mùa hè ngần ấy súc vật thả ở đây và lúc nào cũng thấy nhan nhản từng nào kigiăc, vậy mà giờ đây tựa hồ như đất đã ngốn hết mất cả. Hay chỉ vị tôi không chịu tìm? Tôi chạy hết chỗ này sang địa điểm kia, càng đi xa kigiăc càng không nhiều đi. Bấy giờ đồng hồ tôi mới nghĩ ra rằng từ giờ đến buổi tối không thể kịp nhặt được đầy túi phân mất, tôi hại hãi, chạy lung tung theo những bụi lau, ôi cuống cuồng vội vàng vã. Sau cuối tôi cũng nhặt được nửa bao. Khi đó mặt trời đã lặn hẳn, trong hẻm núi trời bắt đầu sẩm về tối rất nhanh.
Chưa khi nào tôi ở bên cạnh đồng một mình muộn cho thế. Đêm đang buông cánh đen sẫm xuống phần đông triền đồi im lặng, ko một bóng người. Hại thất thần, tôi vác mẫu bao lên vai và cắm đầu chạy về làng. Tôi hết hồn và chắc hẳn rằng tôi vẫn kêu lên, khóc lên, nếu không tồn tại một ý nghĩ, dù là lạ lùng, tự nhiên kìm tôi lại, là thầy Đuysen sẽ nói sao, ví như trông thấy tôi yếu ớt đuối như thế này. Và tôi đã đưa lại can đảm, tự cấm mình ko được ngoái quan sát lại nữa, như bao gồm thầy đang đứng một bên nhìn theo tôi vậy.
Tôi chạy về đến nhà, thở hổn hển, người đầy bụi và mồ hôi. Tôi vừa thở vừa cách qua ngưỡng cửa. Thím tôi vẫn ngồi cạnh bếp, vùng lên đón tôi, vẻ nạt nạt. Thím tôi vốn là người độc ác thô bạo.
- mi đi đâu mất phương diện thế? – Thím bước lại sát tôi với tôi còn chưa kịp thốt ra lời nào, thím đang giật lấy chiếc bao trên tín đồ tôi cùng lẳng qua 1 bên. – xuyên suốt ngày mày nhặt được từng này phía trên hở?
Thì ra tụi nữ giới đã mách lẻo với thím tôi rồi.
- nhỏ quỷ black kia! – Đứa làm sao xúi mày gạnh vào trường? Sao ngươi không chết rấp trên dòng trường ấy đi mang đến rảnh. – Thím túm rước vai tôi và bước đầu đánh liên miên vào đầu. – Quân không cha không mẹ! Chó sói có khi nào lại thành chó bên được. Con nhà người ta thì tha của về nhà, còn nó chỉ chực đem ở trong nhà đi đến thiên hạ. ý muốn xem trường thì rồi tao sẽ mang lại xem, ngươi cứ còn bén mảng đến gần đây là tao tấn công què cẳng đi. Tao sẽ cho mày lưu giữ đời chiếc trường ấy…
Tôi nín lặng, chỉ mong sao chớ thét lên. Tuy nhiên sau đó, vừa ngồi đẩy phòng bếp tôi vừa âm thầm khóc vụng, tay vẫn vuốt ve con mèo mướp, còn bé mèo thì cơ hội nào tôi khóc nó cũng biết và nhảy lên đầu gối tôi. Tôi ko khóc vì các vố thím tôi đánh, không, bởi tôi đang quen chịu đựng đòn quá nhiều rồi, tôi khóc vì hiểu rằng thím tôi không đời nào chịu mang lại tôi đi học…
Hai ngày sau, sáng sớm trong thôn chó hốt nhiên sủa ran lên và bao gồm tiếng nói oang oang. Té ra là Đuysen đi từng công ty gọi trẻ nhỏ đến trường. Lúc bấy giờ trong thôn còn chưa xuất hiện ngõ lối gì cả, ai luôn tiện đâu thì làm cho nhà đấy. Đuysen cùng bầy trẻ kéo theo sau thành một đám ầm ĩ đi hết đơn vị nọ sang đơn vị kia.
Nhà tôi làm việc tận cuối làng. Giữa khi đó tôi đang cùng thím tôi giã kê trong cái cối gỗ, còn chú tôi thì đã đào chỗ thóc nhằm dưới hố ngay gần nhà đựng đồ để mang ra chợ bán. Tôi với thím tôi đang đứng giã, thứu tự giáng các chày nặng nề hà xuống cối, mà lại tôi vẫn kịp lén quan sát xem thầy giáo còn xa không. Tôi sợ hãi thầy ko đi đến tận nhà chúng tôi. Dẫu tôi biết thím tôi sẽ không cho đi học, tôi vẫn mong mỏi Đuysen đến, cho dù chỉ để thầy biết tôi ở trong phần nào. Cùng tôi thầm van thầy đừng trở về trước khi tới nhà tôi.
- kính chào bà chủ, mong trời phù hộ cho bà! nhưng mà trời không phù trì thì cả lũ chúng tôi sẽ cùng ùa vào giúp một tay, bà xem cửa hàng chúng tôi có đông không này! – Đuysen xin chào thím tôi bằng một câu trộn trò kéo theo sau bè đảng học trò tương lai.
Thím tôi ậm ự trả lời, còn chú tôi thì ở bên dưới hố chôn thóc cũng chẳng thò đầu lên.
Nhưng điều đó không làm Đuysen bối rối. Thầy ngồi xuống khúc gỗ nằm ở vị trí giữa sân, vẻ bận rộn, lấy cây bút chì với giấy ra.
- từ bây giờ chúng tôi ban đầu dạy học tập ở trường. Phụ nữ bà từng nào tuổi?
Thím tôi ko đáp, tức giận ném chày vào cối. Thím tôi cụ thể không mong muốn tiếp chuyện. Tín đồ tôi như co rúm lại: rồi cơ sự sẽ ra làm sao đây? Đuysen quan sát tôi cùng mỉm cười. Và cũng tương tự lần ấy, tôi thấy lòng ấm hẳn lại.
- Antưnai, em bao nhiêu tuổi? – Thầy hỏi.
Tôi không đủ can đảm trả lời.
- việc gì nhưng mà anh phải ghi nhận nó từng nào tuổi, anh là thứ thanh tra gì thế? – Thím tôi khó tính nói. – Nó không học được đâu. Cái quân không cha không người mẹ ấy thì học tập gì, đến các đứa có bà bầu có cha hẳn hoi cũng còn không học nữa là. Anh cứ kéo cả đồng đội oắt cơ đi nhưng dạy, ko bận gì cho anh ở đây cà.
Đuysen đứng phắt dậy.
- Bà hãy nghĩ lại xem bà nói gì thế? Nó mồ côi thì tất cả tội tình gì? Hay bao gồm luật lệ làm sao không cho các trẻ em mồ côi đi học?
- luật lệ của anh ấy thì tôi cần gì! Tôi gồm luật lệ riêng biệt của tôi, anh không cần thiết phải dạy tôi.
- vẻ ngoài lệ là khí cụ lệ chung. Cùng nếu bà không buộc phải đến cháu gái, thì công ty chúng tôi cần nó, chính quyền Xô-viết nên nó. Còn bà chống lại thì shop chúng tôi sẽ mang đến bà biết!
- Ồ tởm nhỉ, anh là loại thá gì nhưng mà dám lên khía cạnh với tôi! – Thím tôi đứng kháng nạnh, vẻ khiêu khích. – theo ông thì ai là người có quyền thống trị nó? thử hỏi tôi nuôi nấng nó tuyệt anh, chiếc thứ cầu bơ cầu bất không còn đời cha sang đời nhỏ kia?
Không biết rồi mẩu truyện sẽ kết thúc ra sao, nếu khi ấy chú tôi, mình trằn trùng trục, ko trèo lên khỏi hố thóc. Chú thường xuyên bực mình ko có gì chịu được khi thấy vk cứ nhúng vào những công việc không phải của mình, bỏ quên rằng trong đơn vị thì người ông chồng làm chủ. Chú tôi thường tấn công đập thím ấy tàn bạo vì phần lớn tội như vậy. Và lần này cũng rất có thể thấy cụ thể chú đã điên tiết lắm rồi.
- Thôi đi, đồ bầy bà! – Chú vừa quát toá vừa leo lên. – Bà cai quản trong đơn vị này từ lúc nào đấy, bà ban đầu chỉ huy từ bao giờ thế hả? Bớt ba hoa đi mà làm những vào. Còn nhỏ ông Tastanbek kia, anh cứ chuyển con nhỏ nhắn đi, ước ao dạy nó học thì dạy, muốn làm gì nó thì làm. Thôi phắn đi!
- A, nuốm ra con bé sẽ đi lêu lổng ngoài trường học, còn công việc ở bên thì ai có tác dụng cho? Để dồn cả tôi à? – Thím tôi vừa hé miệng, chú tôi đã chặn ngay:
- Thôi, không lôi thôi gì nữa!
Chẳng có câu hỏi gì và lại không có 1 phần may. Chuyện tôi được đến lớp lần đầu là như vậy đấy.
Từ hôm đó sáng nào thầy Đuysen cũng mang đến từng đơn vị để điện thoại tư vấn chúng tôi.
Lần đầu tiên shop chúng tôi tới trường, thầy giáo sắp xếp cho chúng tôi ngồi trên các ổ rơm trải thân sàn bên rồi phát cho mỗi đứa một quyển vở nhỏ, một cái bút chì với một mẫu bảng con.
- các em tì bảng lên đầu gối nhưng mà viết mang lại dễ, - thầy Đuysen giảng giải.
Rồi thầy chỉ lên bức chân dung của một fan Nga dán trên vách nói:
- Đây là Lênin!
Suốt đời tôi vẫn nhớ bức chân dung ấy. Không hiểu biết nhiều tại sao về sao tôi ko thấy nơi nào có bức kia nữa và trong trái tim tôi vẫn thầm call là bức chân dung Lênin “của Đuysen”. Lênin bên trên bức hình ảnh mặc cái áo nhiều năm quân nhân khá rộng, má ốm hóp, cỗ râu cằm lởm chởm. Cánh tay bị yêu thương của người treo băng trước ngực đầu đội mũ lưỡi trai hơi hất ra sau, đôi mắt chú ý của bạn nhìn xuống một cách điềm đạm. Cái nhìn êm ả làm ấm lòng người trong khi nói với chúng tôi: “Các cháu ơi, giá các cháu biết một tương lai xinh xắn đến dường nào đang chờ những cháu!”. Trong phút yên lặng ấy tôi cảm thấy như người quả đã nghĩ mang lại tương lai của tôi thật. Bức chân dung in trên một số loại giấy áp phích thường, các đường gấp vẫn sờn cùng mép giấy đã nát bươm, chứng tỏ rằng Đuysen giữ bức hình ảnh đã lâu. Nhưng không tính tấm chân dung ấy ra, trên bốn bức vách của lớp học không liệu có còn gì khác nữa.
Thầy Đuysen nói:
- Thầy đã dạy những em biết đọc, biết đếm, phía dẫn những em viết chữ cái, chữ số.
Và quả nhiên thầy đã dạy cửa hàng chúng tôi tất cả mọi gì thầy biết và trong những lúc dạy bảo bọn chúng tôi, thầy đã tỏ ra kiên nhẫn lạ thường. Cúi xuống tiếp giáp từng học sinh một, thầy chỉ bảo từng phương pháp cầm cây viết chì, rồi sau đây lại say sưa giảng cho shop chúng tôi những chữ khó.
Giờ phía trên nghĩ lại tôi không khỏi quá bất ngờ tự hỏi: làm rứa nào người thanh niên biết không được từng nào chữ nghĩa, khi đọc còn buộc phải đánh vần một biện pháp chật vật, vào tay không có lấy một quyển sách giáo khoa, ngay đến mức sách vỡ lòng cũng không có, và lại dám đảm nhiệm một quá trình thật là to phệ như vậy? Dạy đầy đủ đứa bé nhỏ từ đời ông, đời vậy bảy tộc tổ tông đều không biết lấy một chữ cắm đôi tất cả phải chuyện nghịch đâu! Và tất yếu Đuysen cũng không còn có một quan niệm cỏn nhỏ nào về chương trình, về phương thức giảng dạy. Nói cho đúng hơn, Đuysen cũng không thể ngờ rằng trên đời có những thứ đó.
Đuysen đã đem hết năng lực dạy cho cái đó tôi, biết được bao nhiêu, thầy dạy dỗ bấy nhiêu, dạy toàn bộ những gì thầy tự mang đến là quan trọng theo
